Dla mieszkańców. Programy. Budżet inicjatyw społecznych. Urząd Gminy Tarnowo Podgórne. ul. Poznańska 115 62-080 Tarnowo Podgórne tel. +48 61 89 59 200
Tarnowo Podgórne to gmina wiejska położona na zachód od Poznania. Graniczy ze stolicą województwa wielkopolskiego i znajduje się na obszarze metropolitalnym Poznania, co wiąże się z silnymi oddziaływaniami, na procesy suburbanizacyjne, widocznymi zwłaszcza we wschodniej części gminy. Siedziba gminy jest oddalona od poznańskiego rynku o około 20 km, a wschodnia część gminy – o nie więcej niż 10 km. Położenie w zachodniej części Polski – około 180 km od granicy z Niemcami – oraz w pobliżu Poznania to ważne czynniki wpływające na rozwój gminy. Korzystna lokalizacja jest dodatkowo wzmacniana przez dostęp do infrastruktury transportowej. Środkiem gminy biegnie droga krajowa nr 92 wybudowana w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych. Przez wiele lat – do otwarcia autostrady A2 – była to główna trasa łącząca Warszawę, Poznań i Berlin. Autostrada znajduje się na południe od gminy. Bezpośredni i wygodny do niej dostęp z terenu gminy zapewnia trasa S11, pełniąca rolę zachodniej obwodnicy Poznania. Droga krajowa nr 92 i droga ekspresowa S11 krzyżują się na terenie gminy, między miejscowościami Sady i Swadzim (w pobliżu centrum logistycznego Amazona). Gmina nie ma bezpośredniego dostępu do linii kolejowych, ale znajduje się bardzo blisko portu lotniczego Poznań-Ławica (który jest położony tuż za wschodnią granicą gminy, bezpośrednio przy miejscowości Przeźmierowo). Przez północną część gminy przebiega rurociąg naftowy „Przyjaźń” (w miejscowości Góra znajduje się przepompownia). Historia gminy sięga XII w., przy czym pierwsze wzmianki w źródłach dotyczą miejscowości Lusowo, która obecnie jest małą osadą zamieszkałą przez mniej niż 1,5 tys. osób. W połowie XV w. zbudowano w Tarnowie kościół gotycki (dopiero w 1920 r. do nazwy Tarnowo dodano określenie „Podgórne”, przy okazji przywracania polskich nazw miejscowości – w zaborze pruskim funkcjonowała niemiecka nazwa Schlehen). Przez wieki rozwój tych terenów związany był z rolnictwem (jeszcze w 1938 r. na 17 najbogatszych mieszkańców gminy tylko czterech nie było rolnikami – lekarz, ksiądz, piekarz i rzeźnik). W XIX w. nastąpił stopniowy napływ osadników niemieckich. W 1901 r. gromada niemiecka wzniosła budynek gminy, kościół ewangelicki oraz szkołę. W późniejszych latach powstały poczta, apteka, domy dla lekarza i weterynarza. Niemcy zorganizowali kasę oszczędnościowo-pożyczkową oraz spółdzielnie rolno-spożywcze i usługowe. Tarnowo stało się wzorcową pruską wsią kolonizacyjną. Od połowy lat dziewięćdziesiątych Tarnowo Podgórne jest postrzegane jako gmina sukcesu. Świadczą o tym liczne nagrody i wysokie pozycje w rankingach przyznawane gminie i osobom z nią związanym, zwłaszcza od końca lat dziewięćdziesiątych, jednak warto dodać, że już w 1979 r. Tarnowo zwyciężyło w ogólnopolskim konkursie „Gmina – Mistrz Gospodarności”. Gmina dobrze wykorzystała szansę związaną z odrodzeniem samorządności i przemianami ustrojowymi po 1989 r. Kluczową postacią w jej rozwoju w latach dziewięćdziesiątych był Waldy Dzikowski. Pełnił on funkcję wójta od 1990 do 2001 r. Następnie uzyskał mandat poselski z listy Platformy Obywatelskiej (do sejmu dostawał się w kolejnych pięciu kadencjach). Dzikowski postrzegany jest jako modelowy przykład lokalnego lidera. Do dzisiaj samorządowcy i mieszkańcy gminy nawiązują do tej postaci. Od dwudziestu lat liczba mieszkańców gminy stale się zwiększa. W 2013 r. w mieszkało tu 22,5 tys. osób (o 9 tys. więcej w porównaniu z rokiem 1993 r.). Tarnowo Podgórne jest jedną z 17 gmin wchodzących w skład otaczającego Poznań powiatu poznańskiego. Jest to duży powiat, przede wszystkim pod względem liczby ludności, która w 2013 r. wynosiła ponad 352 tys. osób. Główną miejscowością gminy jest wieś Tarnowo Podgórne, w której zlokalizowano urząd gminy oraz najważniejsze instytucje. Jednocześnie pod względem liczby ludności ustępuje ona miejsca miejscowości Przeźmierowo położonej we wschodniej części gminy, tuż przy granicy z Poznaniem. W 2013 r. w Tarnowie mieszkało około 4,9 tys. osób, a w Przeźmierowie 6,2 tys. Mimo istotnego przyrostu liczby mieszkańców w obu miejscowościach proporcja między nimi utrzymuje się na zbliżonym poziomie od początku lat dziewięćdziesiątych. Przed boomem inwestycyjnym z lat dziewięćdziesiątych wyraźny był podział gminy na biedniejszą, rolniczą część zachodnią i bogatszą część wschodnią, w której rozwijała się drobna przedsiębiorczość (głównie w Przeźmierowie i Baranowie). Napływ inwestycji i rozwój w dużej mierze zatarły tę różnicę. Tekst Adama Płoszaja Koniunktura gospodarcza i mobilizacja społeczna - studium przypadku: Tarnowo Podgórne zaczerpnięty został z książki Polska gmina 2015 pod redakcją Grzegorza Gorzelaka, Euroreg, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2016, s. 300-316. Prezentujemy go za zgodą wydawcy i autora KALENDARIUM GMINNE 1142 – Mieszko III Stary nadaje Lusowo biskupstwu poznańskiemu10 lutego 1293 – data dokumentu, w którym po raz pierwszy wymieniono wieś Tarnowo1288 – powstaje pierwsza parafia rzymsko–katolicka w Lusowie – pierwsze informacje pisane o Rumianku i pierwsze wzmianki o Swadzimiu1293-1317 – powstaje parafia Tarnowska1344 – pierwsza wzmianka o Jeziorze Wielkim (dzisiaj Kierskim)1360 – pierwsza informacja o Baranowie, gdzie istniała osada młyńska oraz o sołtysie Godzisławie1388 – pierwsza wzmianka o Chybach1400 – pierwszy znany ksiądz z Ceradza – Jan1402 – wiadomo, że Jankowice są wsią lokowaną na prawie niemieckim1409 – dziedzicem Sadów jest Lusiegniew1423 – pleban z Ceradza ksiądz Filip procesuje się w sprawach majątkowych z plebanem z Mieściska, z Piotrem Skórą z Gaju, z dziedzicami Ceradza Nowego1429 – pleban z Lusowa otrzymuje od Kapituły Poznańskiej staw rybny i zagrodę z rybakiem1431 – Szczepan z Chyb studiuje na Akademii Krakowskiej. Później Szczepan z Chyb był pisarzem w kancelarii królewskiej, kanonikiem poznańskim, posłem Władysława Jagiełły do Mistrza Krzyżackiego1454 – rycerz Filip z Chyb wzięty do niewoli przez Krzyżaków w bitwie pod Chojnicami1490 - 1502 – zbój Chwał zwany Magnusem – dziedzicem Chyb. Napadał głównie na kupców1495 – Piotr i Wojciech Konarzewscy sprzedają za 512 grzywien Ceradz Stary (Kościelny) Grzegorzowi z JankowicI poł. XVI w. – zbudowano pierwszy murowany kościół w Ceradzu1510 – w Jankowicach są dwie karczmy1511 – wiadomo, że w Górze jest dwór1531 – najstarsze wiadomości o dworze w Jankowicach1538 – pustkowie Przeźmierowo kupione przez Wincentego Kierskiego1562 – dwór w Sierosławiu siedzibą Sierosławskich1566 – proces o uprowadzenie kmiecia Tomasza Gnata. Wartość sporu wyceniono na 100 grzywien1580 – Tarnowo własnością biskupów poznańskich; mieszka tu 3 zagrodników, 11 komorników, 3 rzemieślników i karczmarz1620 – oszacowano, że Swadzim jest wart 17 000 zł, Napchanie – 22 000 zł, Chyby – 5 000 zł1695 – w Ceradzu Kościelnym istnieje szpital związany z parafią a przy parafii w Tarnowie funkcjonuje szkoła1698 – w Rumianku istnieje niewielki dworek1709 – w Chybach mieszkają chłopi oraz karczmarz, kowal, młynarz, rybak i owczarz1737 – przy parafii w Tarnowie istnieje szpital1774 – w Lusowie jest 30 dymów, tzn. domów, gospodarstw18 marca 1785 – papież Pius VI wystawia dla kościoła tarnowskiego dziesięcioletni przywilej odpustowy1793 – teren Wielkopolski na 123 lata włączony do Prus1795 – kościół w Tarnowie otrzymuje obraz Chrystusa podającego klucze św. Piotrowikoniec XVIII w. – w Tarnowie jest 20 domów, w Kokoszczynie –10, w Górze – 6, w Baranowie – 7, w Lusowie – 3, w Swadzimiu – 21, w Sadach – 7, w Lusówku – 12, w Sierosławiu – 12, w Kobylnikach – 4, w Rumianku – 7, w Jankowicach 20, w Ceradzu Starym 13, w Nowym 20. – w Tarnowie zaczynają się osiedlać Niemcy i Żydzi1806 – Napoleon Bonaparte witany w Tarnowie1813 – Tarnowo zajęte przez Armię Rosyjską. Kończą się wojny napoleońskie, Tarnowo wraca do Prus1826 – z Poznania w kierunku na Pniewy i Berlin powstaje szeroka i nowoczesna – jak na ówczesne czasy – droga utwardzona tłuczniem – przystosowana do cięższych pojazdów1831/32 – cholera azjatycka sieje śmierć wśród mieszkańców Tarnowa, nawroty zarazy następują w latach 1837, 1848, 1852, 18661843 – powstaje Prowincjonalny Fundusz Budowy Dróg Publicznych. Z jego środków zbudowano drogi Tarnowo–Góra–Kaźmierz oraz Tarnowo–Kokoszczyn–Przybrodaluty 1845 – kończy się okres nadawania chłopom ziemi na własność1848 – w wyniku walk Wiosny Ludów ginie 6 Tarnowianpoł. XIX w. – wieś jest podzielona na gminę złożoną z samodzielnych gospodarstw i dobra dworskie – stąd dwóch sołtysów w Tarnowiewiek XIX – dobra dworskie w Tarnowie i folwarki w Górze, Jankowicach, Lusowie i Sierosławiu – własnością niemiecką1866 – umiera proboszcz parafii Tarnowo Walerian Breański – powstaniec listopadowy, porucznik odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari1877 – zakończono pobieranie opłat drogowych na rogatkach1880 – powstaje Kółko Rolnicze w Ceradzu Kościelnym, w 1884 w Lusowie, w 1907 w Tarnowie1899 – początek wielkich prac melioracyjnych w gminie – w odpowiedzi na żywioł niemiecki Polacy organizują Katolickie Towarzystwo Robotników Polskich, działa Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół"1901 – gromada niemiecka stawia budynek gminy, kościół ewangelicki, szkołę. Potem pocztę, aptekę, restaurację, dom dla lekarza i weterynarza. Niemcy organizują kasę oszczędnościowo–pożyczkową, spółdzielnie rolno–spożywcze i usługowe. Tarnowo staje się wzorcową pruską wsią – powstaje Bank Ludowy1914 – do armii pruskiej na I wojnę światową zabrano stąd 74 Polaków1918 – na koniec wojny z wójtostwa tarnowskiego 417 osób walczy w armii pruskiej, 33 osoby – w rosyjskiej, w austriackiej – 1127 grudnia 1918 – na wieść o wybuchu Powstania Wielkopolskiego w Tarnowie, Lusówku i Ceradzu powstają ośrodki powstańcze1919 – pierwsze wolne wybory sołtysów i ławników. Temat pierwszego zebrania sołtysów: wybory gminne, pomoc wdowom i sierotom, przydział rowerów20 września 1920 – do nazwy Tarnowo dodano określenie Podgórne1920 – przywrócono polskie nazwy: Tarnowo (niem. Schlehen), Rumianek (Runheln), Kokoszczyn (Kochfeld), Góra (Gurten), Edwardowo (Edwardsfelde), Ceradz Kościelny (Ceradz Kirche), Przybroda (Bohrefeld)1921 – powstaje Koło Śpiewu im. Feliksa Nowowiejskiego1923 – w gminie zarejestrowanych jest 27 rzemieślników1921 – wójtostwo w Tarnowie liczy 7 416 mieszkańców1924 – w wójtostwie zarejestrowano trzy samochody osobowe1929 – powstaje pierwsza stacja benzynowa w Tarnowie1930 – zarejestrowano 53 odbiorniki radiowe1935 – Tarnowo gminą podzieloną na 11 gromad1937 – na kulturę i sztukę gmina przeznaczyła 7,20 zł, dwa lata później już 315 zł1938 – na terenie gminy działają 3 straże pożarne i 4 pogotowia przeciwpożarowe – z 17 najbogatszych mieszkańców gminy tylko 4 to nie rolnicy (lekarz, ksiądz, piekarz i rzeźnik)1939 – gmina zadłużona na 80 tys. zł, tj. na 80% dochodów(!) – w 10 szkołach 26 nauczycieli uczy 1411 dzieci9 września 1939 – pierwszy dzień okupacji hitlerowskiej. Mieszkańcy zostają poddani eksterminacji; m. in. 10 października 1940 – wysiedlono mieszkańców Lusowa25 stycznia 1945 – oddziały Armii Czerwonej wkraczają do Tarnowa1945 – Tarnowo siedzibą gminy, od 1954 Tarnowo, Lusówko i Przeźmierowo siedzibami gromad1950 – w gminie mieszka 5680 mieszkańców, w tym 51 Niemców – GS "SCh" przejmuje od osób prywatnych piekarnię, sklep spożywczy, młyn, śrutownik, warsztat kowalski, warsztat kołodziejski – powstaje LZS w Tarnowie1956 – zelektryfikowano Przeźmierowo, koniec lat 50–tych w Tarnowie i Sadach postawiono lampy uliczne1964 – obchody 500–lecia kościoła parafialnego w Tarnowie1970 – otwarto Dom Kultury1973 – Tarnowo ponownie siedzibą gminy z 16 sołectwami1979 – Tarnowo zwycięża w ogólnopolskim konkursie "Gmina mistrz gospodarności"I poł. lat 80-tych – wybudowano trasę szybkiego ruchu E–81987 – niespotykane gradobicie niszczy większą część płodów rolnych27 maja 1990 – pierwsze wolne wybory samorządowe po wojnie12 czerwca 1990 – Waldy Dzikowski wójtem gminy Tarnowo Podgórne1991 – otwarto nową szkołę w Przeźmierowie, później dobudowano halę sportową i kompleks boisk – nowe budynki szkolne w Lusówku i Ceradzu Kościelnym1993 – rozruch oczyszczalni w Przeźmierowie1993-1998 – intensywna telefonizacja gminy1994 – wszystkie miejscowości w gminie mają wodociągi – w Lusowie powstaje Towarzystwo Pamięci Generała Józefa Dowbór–Muśnickiego1996 – nowa szkoła w Lusowie, od 1998 roku z salą gimnastyczną1997 – Waldy Dzikowski Wielkopolskim Burmistrzem/Wójtem Roku, Rada Gminy uchwala herb oraz flagę gminy1998 – wszystkie miejscowości mają dostęp do gazu ziemnego – gmina liczy 14 711 mieszkańców1999 – lokalne pismo "Sąsiadka – Czytaj" ma 36 stron i ukazuje się w 6 tys. egzemplarzy1999 – Kapituła Nagrody Gospodarczej uznaje Gminę Tarnowo za najlepszą w Polsce2000 – otwarcie nowoczesnego Gimnazjum w Tarnowie Podgórnym2001– Gmina Tarnowo Podgórne uznana za najlepszą gminę w Polsce – I miejsce w rankingu „Rzeczpospolitej”, Wójt Waldy Dzikowski zostaje Posłem RP2002 – wybory samorządowe – Wójtem został Kazimierz Marchlewski2003 – oddano do użytku halę sportową w Tarnowie Podgórnym, wybudowano drogę gminną w Lusówku – inwestycja współfinansowana przez Fundusz Europejski – SAPARD2004 – uroczyste obchody wejścia Polski do Unii Europejskiej2005 – oddano do użytku Centrum Sportu i Rekreacji w Sadach2006 – wybory samorządowe – Wójtem został Tadeusz Czajka2007 – Gmina Tarnowo Podgórne uhonorowana Godłem Promocyjnym TERAZ POLSKA – jako jedna z trzech gmin wiejskich w – w Tarnowie Podgórnym Mistrzostwa Europy w Koszykówce Kobiet U202009 – oddanie do użytku hali sportowej w Zespole Oświatowo-Sportowym w Baranowie – na koniec roku liczba mieszkańców przekracza 2010 – otwarcie nowoczesnej plaży w Lusowie – obchody 20–lecia Samorządu Terytorialnego, nadanie rondom na obwodnicy Tarnowa Podgórnego imion Lecha Wałęsy, Jacka Kuronia i Tadeusza Mazowieckiego, a samej obwodnicy – aleja Solidarności. – wybory samorządowe – Wójtem Gminy ponownie zostaje wybrany Tadeusz Czajka2011– w Tarnowie Podgórnym odbywają się międzynarodowe mistrzostwa XX Memoriał Wacława Ziółkowskiego i XV Poland Open w zapasach kobiet - uchwalenie Planu Rozwoju Lokalnego 2012-2016 (szczegóły dokumentu - kliknij tutaj) 2012- Gmina Tarnowo Podgórne zajmuje III miejsce w Rankingu Samorządów "Rzeczpospolitej" w kategorii Najlepsza Gmina Wiejska. - Wójt Tadeusz Czajka otrzymuje tytuł Lidera Samorządu 2012 podczas VI Forum Regionów w Krynicy - Gmina Tarnowo Podgórne zajęła czwarte miejsce w rankingu „Zrównoważonego Rozwoju Jednostek Samorządu Terytorialnego” w kategorii Gminy wiejskie - Wójt Tarnowa Podgórnego Tadeusz Czajka – Najlepszym Wójtem Roku 2012, Gmina Tarnowo Podgórne – Samorządem Przyjaznym Przedsiębiorczości 2013- Wójt Tadeusz Czajka ustanawia wyróżnienie "Aktywny Lokalnie", które wręczane jest podczas Koncertu Noworocznego. Pierwsze tytuły otrzymują: Wojciech Janczewski, Jacek Dobrzeniecki i Grzegorz Wasielewski. - w maju ukazuje się I tom "Dziejów Gminy Tarnowo Podgórne" - Gmina Tarnowo Podgórne zajęła pierwsze miejsce w dziewiątej edycji Rankingu Samorządów Rzeczpospolitej. 2014- 21 i 22 odbywa się I Ogólnopolska Konferencja Odkodowany Biznes Odkodowany Samorząd, której organizatorami są Gmina Tarnowo Podgórne i Tarnowskie Stowarzyszenie Przedsiębiorców - Wójt Tadeusz Czajka otrzymał tytuł Samorządowego Menedżera Regionu w rankingu Filary Polskiej Gospodarki organizowanym przez redakcję Pulsu Biznesu - zakończenie renowacji 700-letniego kościoła w Tarnowie Podgórnym - otwarcie Centrum Kultury Przeźmierowo, - otwarcie Centrum Logistyczno-Dystrybucyjnego AMAZON, - w wyborach samorządowych wójtem na kolejna kadencję został Tadeusz Czajka, radnych po raz pierwszy wybierano w jednomandatowych okręgach wyborczych - Gmina Tarnowo Podgórne otrzymała tytuł "Gmina 25-lecia" 2015 - rok poświęcony obchodom 25 lat odrodzonego samorządu lokalnego - opracowano Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2016-2020 - rozpoczyna się rewitalizacja Zespołu Pałacowo-Parkowego w Jankowicach (na potrzeby Centrum Aktywności Senioralnej i Samorządowej Szkoły Muzycznej) - 29 maja otwarcie Parku Wodnego Tarnowskie Termy ( - ruszył Gminny Program Budowy Mieszkań - V Europejskie Spotkanie Orkiestr odbyło się w Tarnowie Podgórnym - przy Szkole Podstawowej w Lusowie osłonięto pierwszy w Polsce pomnik gen. Józefa Dowbora Muśnickiego 2016 - rozpoczynają się prace związane z budową linii 400 kV, przebiegającej przez Gminę Tarnowo Podgórne - obchody 1050 rocznicy Chrztu Polski (gminne obchody: 9-17 kwietnia) - otwarcie Rynku w Przeźmierowie - Gmina Tarnowo Podgórne zajęła drugie miejsce w rankingu Miast Atrakcyjnych dla Biznesu w kategorii do 50 000 mieszkańców - uruchomiono program Budżet Inicjatyw Społecznych - powołane zostają Rada Seniorów i Młodzieżowa Rada Gminy -Wójt Tadeusz Czajka otrzymał tytuł Samorządowego Menedżera Regionu 2016, przyznawany przez redakcję Pulsu Biznesu. 2017 - integracja komunikacji Miasta Poznania i Gminy Tarnowo Podgórne - Gmina Tarnowo Podgórne wychodzi ze Związku Międzygminnego Centrum Zagospodarowania Odpadów „Selekt” Zobacz także: Gospodarka - kliknij tutaj Turystyka - kliknij tutaj Cele strategiczne - kliknij tutaj Władze Gminy - kliknij tutaj Czynniki rozwoju lokalnego - kliknij tutaj Mobilizacja społeczna - kliknij tutaj
KfR7STh. 64 68 451 397 36 235 454 201 4
forum mieszkańców tarnowo podgórne
